Sznurowane czy na rzepy? A może wsuwane? Sztywne czy może raczej miękkie? Symetryczne czy asymetryczne? Jaki rodzaj gumy będzie najlepszy? A co z rozmiarem – czy faktycznie musi być o jeden, dwa numery mniejsze od tego noszonego na co dzień w „cywilnym” obuwiu? Jak widzicie, pytań, które nasuwają się przy wyborze butów wspinaczkowych (zwłaszcza jeśli jest to nasza pierwsza para bądź gdy po kilku miesiącach treningów na sekcji chcemy spróbować czegoś bardziej zaawansowanego) jest całkiem sporo – a wymieniliśmy tylko te, z którymi najczęściej się stykamy.
Postanowiliśmy więc podpowiedzieć Wam czym kierować się przy zakupie tego elementu ekwipunku, który – nie oszukujmy się – ma największy, ba – fundamentalny wręcz wpływ na Wasze poczucie komfortu w trakcie wspinania. Źle dobrane buty z dużym prawdopodobieństwem mogą sprawić, że w miejsce pasji i mobilizacji do przełamywania własnych barier i pokonywania coraz trudniejszych dróg i boulderów, pojawi się frustracja. A tego z pewnością wolelibyście uniknąć – w końcu wspinamy się przecież dla przyjemności! Zacytujemy klasyka – „najlepszym wspinaczem jest ten, kto czerpie z tego największą radość”. 😉
Zanim przystąpicie do przeglądania sklepowych ofert i lektury opisów poszczególnych modeli, naszpikowanych często specjalistyczną terminologią i marketingowymi frazesami, warto zadać sobie pytanie jaki jest Wasz staż wspinaczkowy i stopień zaawansowania.
Jeśli dopiero rozpoczynacie przygodę ze wspinaczką, jesteście po kilku wizytach na ścianie i mówiąc wprost „złapaliście bakcyla”, to znacznie upraszcza sytuację. W takim wypadku sugerujemy bowiem odrzucenie na wstępie wszystkich modeli z górnej półki cenowej, które cechują się dużą asymetrią i – nie oszukujmy się – ich cena wynika z tego, że są przeznaczone dla zaawansowanych wspinaczy, którzy szukają bezkompromisowych rozwiązań, mających ułatwić im pokonywanie trudnych dróg i boulderów. Podczas pierwszych tygodni, a nawet miesięcy wspinania uczycie się dopiero jak stawiać stopy na stopniach różnego rodzaju, poznajecie podstawowe techniki i przede wszystkim – pokonujecie jak najwięcej metrów w pionie.
Dlatego niezwykle istotnym jest, by na start wybrać buty o prostej konstrukcji (czyli symetryczne, a nie asymetryczne), w których Wasza stopa będzie ułożone podobnie jak w codziennym obuwiu a nie zwinięta jak krewetka. W ten sposób zaoszczędzicie aplikowania sobie licznych bodźców bólowych i poczucia wyrzucenia pieniędzy w błoto na drogie buty, które może i noszą wspinacze, na których dokonania patrzycie z podziwem, ale jakoś dziwnym trafem nie skrzywiają się z bólu przy każdym ruchu. 😉
Na początek warto wybrać buty posiadające prostą konstrukcje, które będą przede wszystkim wygodne; fot. OCUN
Tak jak ciało musi zaadaptować się do nowych bodźców treningowych i nauczyć ruchów ze wspinaczkowego elementarza, tak również Wasze stopy potrzebują czasu, by przyzwyczaić się do specyficznej konstrukcji i profilu buta wspinaczkowego, w którym są one ciasno opięte. O wiele łatwiej będzie to osiągnąć, sięgając po buty o małym stopniu asymetrii, jak np. Ocun Striker, które występują zarówno w wariancie sznurowanym oraz na rzepy.
Z kolei jeśli wspinacie się już od jakiegoś czasu i zauważyliście, że po pierwsze – początkowy dyskomfort przy zakładaniu butów zniknął, a po drugie – celujecie już w drogi i bouldery, które wymagają stosowania bardziej zaawansowanych technik jak np. podhaczanie palców bądź haczenie pięty o mało wygodne stopnie, to znak że być może czas rozejrzeć się za bardziej zaawansowanym modelem butów. Warto wówczas zadać sobie pytanie w jakie drogi bądź bouldery celujecie.
Jeśli planujecie się wspinać z liną głównie w skałach, to polecamy modele o nieco twardszej i sztywniejszej konstrukcji, która ułatwi Wam stawanie na małych i często wyślizganych (szczególnie na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej) stopniach. Dobrym przykładem takich butów są np. Ocun OZONE lub Scarpa Instinct VS.
Z kolei jeśli Waszą pierwszą miłością są bouldery, to warto postawić na buty zaprojektowane z myślą o tej formie wspinania. Oprócz mocno asymetrycznej konstrukcji wyróżnia je również stosunkowo miękka guma, umożliwiająca bardzo dobre „czucie” stopni oraz solidne oblana gumą przednia część, która ułatwia podhaczanie palców. Również pięta w takich butach często wyposażona jest w rozwiązania, które stabilizują ją podczas haczenia i wyprowadzania ruchów z tej pozycji.
Podczas podhaczania palców przydaje się solidna warstwa gumy umieszczona na przedniej części buta. Tutaj “w akcji” Scarpa Furia Air
Szczególnie polecanymi butami dla boulderowców są OCUN Bullit oraz modele z szerokiej oferty włoskiego producenta Scarpa: Furia Air i Furia S, ale także Drago, występujące w wersji klasycznej, jak również LV (Low Volume). Ta druga przeznaczona jest dla osób o nieco węższej budowie stopy i jest szczególnie chętnie wybierana przez kobiety (ale często sięgają również po nie mężczyźni poszukujący jeszcze lepszego dopasowania). Wszystkie wymienione wyżej modele cechuje również duża uniwersalność, co oznacza, że z powodzeniem sprawdzą się również do wspinaczki z liną
Kolejną ważną kwestią wpływającą na wygodę użytkowania jest wybór patentu, który pomoże nam w odpowiednim dopasowaniu buta do stopy. Tutaj spotkacie się z trzema wariantami: buty sznurowane (lace-up), zapinane na rzepy oraz wsuwane.
Zaczniemy od szybkiego omówienia tych pierwszych, które co prawda wymagają nieco więcej cierpliwości i czasu podczas zakładania, ale za to będzie w stanie go lepiej dopasować – na początku możecie nie zaciskać aż tak mocno sznurówek, by poprawić komfort i dać nieco ulgi stopom. Tu sprawa ma się podobnie jak w klasycznym obuwiu.
Z kolei buty zapinane na rzepy pozwalają na ich szybkie zakładanie i zdejmowanie, co z pewnością jest bardzo wygodnym rozwiązaniem podczas treningów, gdyż butów wspinaczkowych nie nosimy cały czas na stopach, tylko z reguły ściągamy je od razu po zjechaniu z danej drogi lub pokonaniu boulderu czy treningowego obwodu. To nie tylko kwestia komfortu, ale również higieny, gdyż buty zakładamy na gołe stopy.
Buty zapinane na rzepy umożliwiają szybkie i łatwe zakładanie, a także dopasowanie; fot. OCUN
Wielu producentów ma w swojej ofercie również buty wsuwane (tzw. „baletki”) – ich zakładanie i zdejmowanie jest jeszcze prostsze, ale tracimy pole manewru jeśli chodzi o możliwość dopasowania.
Odpowiednią przyczepność butów wspinaczkowych i właściwości tarciowe gwarantuje zastosowana w nich guma. Szczególną popularnością i uznaniem cieszą się buty wyposażone w podeszwę dostarczaną przez specjalizują się w tym od dekad markę Vibram®.
Najczęściej spotkacie się z dwoma wariantami gumy sygnowanej logiem tego producenta – najbardziej uniwersalną a zarazem najczęściej spotykaną jest Vibram® XS Grip 2 – znajdziecie ją w topowych modelach wybieranych jak np. Scarpa Furia Air, Scarpa Furia S czy Scarpa Drago i Scarpa Drago LV. Drugi z wariantów to Vibram® XS Edge, będący mieszanką gum o większej gęstości, która zapewnia jeszcze lepsze czucie (szczególnie na małych stopniach i krawądkach) i nie ulega odkształceniu.
Producenci butów wspinaczkowych coraz częściej sięgają również autorskie rozwiązania – dobrym przykładem jest chociażby mieszanka gum CAT Rubber, stosowana szeroko w butach OCUN, np. w modelach Striker QC, Striker LU, Jett QC czy OZONE i OZONE HV.
Przez długi czas w środowisku wspinaczkowym pokutował mit, w myśl którego im mniejszy który można by streścić następująco: „im mniejszy rozmiar buta jesteśmy w stanie wcisnąć na stopę, tym lepiej”. Nic bardziej mylnego – buty powinny być przede wszystkim wygodne, a nie sprawiać, że będziemy krzywić się na twarzy, walcząc z bólem! Dotyczy to zwłaszcza zakupu pierwszych butów – tak jak wspomnieliśmy już wcześniej, komfort powinien być priorytetem, tak byśmy mogli skupić się na nauce techniki i nabywaniu poprawnych wzorców ruchowych. Eksperymentować z bardziej ciasnymi i dopasowanymi butami radzimy już na etapie, gdy stopy przyzwyczają się do butów wspinaczkowych, a ciało do specyfiki ruchu na ścianie / w skałach.
Przed zakupem sugerujemy zapoznanie się z rozmiarówką danego producenta, gdyż bardzo często różnią się one między sobą – część będzie odpowiadała tradycyjnej i wówczas z dużym prawdopodobieństwem rozmiar noszony na co dzień okaże się optymalny. Jednak nie jest to regułą, dlatego zawsze dobrze jest zmierzyć stopę i zapoznać się z informacją producenta.
Pamiętajcie, że jeśli nie traficie z rozmiarem, w naszym sklepie możecie zawsze liczyć na darmową wymianę bądź zwrot. Zapraszamy na zakupy!
